BODPOD
Inleiding
Air Displacement Plethysmopgraphy (ADP) kan ingezet worden om vetmassa en vetvrije massa van een persoon te bepalen. BODPOD is de commerciële naam van het apparaat. ADP is een valide en betrouwbare indirecte methode voor het bepalen van de lichaamssamenstelling. Met deze (meet)methode kunnen kleine veranderingen in lichaamssamenstelling vastgesteld worden. Het apparaat meet het lichaamsvolume en het lichaamsgewicht van een persoon om vervolgens lichaamsdichtheid, vetmassa en vetvrije massa te berekenen.Uitvoering
Voor een betrouwbare meting is het advies dat een persoon nuchter (>2 uur niet gegeten en gedronken) is tijdens het uitvoeren van de meting. Daarnaast is het advies om 2 uur voorafgaand aan het onderzoek geen intensieve lichamelijke inspanning te verrichten. Tijdens de meting is het dragen van nauwsluitend ondergoed of badkleding belangrijk voor de betrouwbaarheid. Voor de meting in de BODPOD wordt de lichaamslengte bepaald en het gewicht gemeten. De persoon gaat vervolgens in de BODPOD zitten met de handen op de knieën, rustig ademend en met een badmuts over het hoofd. De badmuts is bedoeld om het volume van het haar te beperken. In enkele minuten wordt het lichaamsvolume gemeten. De lichaamsdichtheid wordt berekend door het lichaamsgewicht te delen door het lichaamsvolume. Hoe lager de dichtheid, hoe hoger het aandeel vet. Het percentage lichaamsvet wordt berekend aan de hand van een density model. Density model Siri is voor de algemene populatie maar dit kan aangepast worden bij kinderen, obese personen of afro-Amerikaanse mannen/vrouwen. Voor de lucht in de longen wordt gecorrigeerd. Zie voor meer informatie de SOP voor BODPOD.Fotograaf: Jan-Kees Steenman
Betrouwbaarheid
Voor het meting is het altijd nodig om de weegschaal en de BODPOD te kalibreren. Bij herhaalde metingen, zowel op dezelfde dag als tussen verschillende meetdagen, is er een minimaal verschil in uitkomst (1,7-4,5%). Deze uitkomsten zijn in overeenstemming met een meting van lichaamssamenstelling middels DXA en de onderwatermethode. Er een verschil van gemiddeld 3% tussen uitkomsten bij twee verschillende onderzoekers [1].Toepasbaarheid
Een BODPOD meting duurt ca 15 min (incl. uitleg, meten, wegen en omkleden). Gezien dagelijkse kalibratie van ca 30 min is het aan te raden om meerdere metingen achter elkaar te plannen. Volwassen personen ervaren de meting meestal als niet belastend. Voor kinderen kan de meting spannend zijn maar de metingen kunnen goed uitgevoerd worden na voldoende uitleg van de procedure. Voor het meten van kinderen tot 6 jaar is een extra hulpmiddel nodig namelijk een stoeltje die in de BODPOD geplaatst kan worden. Het is mogelijk om materialen zoals een gastrostomie of een stoma mee te kalibreren. Claustrofobie, het gebruik van continue zuurstof, oedeem, ascites of dehydratie zijn contra-indicaties. Daarnaast moet de persoon die gemeten wordt kunnen stilstaan en stilzitten en bereid zijn om in ondergoed of badkleding de meting te ondergaan. Deze meetmethode (BODPOD) dient op een vaste plek, bijvoorkeur in een Nutritional Assessment ruimte, plaats te vinden omdat het apparaat niet verplaatst mag worden.Referenties:
- Fields DA, Goran MI, McCrory MA. Body-composition assessment via air-discplacement plethysmography in adults and children. Am J Clin Nutr 2002;75(3):453-67