Bio-elektrische impedantie vectoranalyse (BIVA)
Bio-elektrische impedantie vectoranalyse (BIVA) geeft inzicht in de vochtbalans en de lichaamscelmassa.
Veranderingen in zowel hydratietoestand als in body cel mass (BCM) kunnen worden gevolgd.
Figuur 1. BIVA-nomogram
Achtergrond meting
De bio-elektrische impedantie vectoranalyse (BIVA) is een aanvulling op de reguliere impedantiebepaling. Met behulp van een bio-elektrische impedantiemeter (BIA) wordt de weerstand (R) en de reactantie (Xc) bepaald. Vervolgens wordt voor BIVA een individuele vector berekend van R/lengte en Xc/lengte. Dit wordt in een BIVA-nomogram als punt weergegeven (figuur 1).
In het BIVA-nomogram zijn drie ellipsen zichtbaar die corresponderen met het 50ste, 75ste en 95ste vectorpercentiel van een gezonde referentiepopulatie bestaande uit 85.000 gezonde mannen en vrouwen in de leeftijd van 15 t/m 85 jaar. De ellipsen in de BIVA-nomogram zijn geslacht- en lengtespecifiek (figuur 1). Nomogrammen en referentiepopulatie kunnen verschillen per fabrikant van het apparaat. Momenteel worden ziektespecifieke nomogrammen ontwikkeld.1,2
Interpretatie van de uitslag
Het punt in de BIVA-nomogram geeft de uitkomst weer in relatie tot de gezonde referentiepopulatie. Waardes binnen de ellipsen komen overeen met waardes van gezonde personen. Waardes buiten de ellipsen worden als afwijkend beschouwd. Bij meerdere metingen in de tijd kan een verschuiving optreden in verticale en/of horizontale richting. De nagenoeg verticale as, ofwel de lengteas, geeft de hydratiestatus weer.
Bij een toename van de hydratiestatus beweegt het vectorplot naar beneden, bij een afname van de hydratiestatus verschuift het vectorplot naar boven. De nagenoeg horizontale as, ofwel de breedte-as, geeft de BCM weer. Bij een afname van de BCM verschuift het vectorplot naar rechts, bij een toename naar links.
Toepassing
De berekening van de vetmassa en vetvrije massa op basis van impedantie is gebaseerd op de aanname dat er sprake is van een normale hydratietoestand. Bij oedeem of overvulling is de geleiding beter en wordt de vetvrije massa overschat. Bij dehydratie wordt de vetvrije massa onderschat. In de klinische praktijk is er vaak sprake van over- of ondervulling. Het BIVA-gram geeft dan waardevolle informatie over de voedingstoestand, omdat hierin zowel de hydratietoestand als de BCM wordt weergegeven. In het LUMC wordt het BIVA-gram gebruikt als één van de paramaters om de voedingsstatus vast te stellen. Daarnaast wordt het gebruikt om gedurende een behandeling de voedingstoestand te volgen.
Auteurs
Anneke Droop, Leids Universitair Medisch Centrum en dr. Jacqueline Langius van de Haagse Hogeschool. Met dank aan Sander Ariaansz, Anouk van Lenthe, Willem van der Plas, Isabel van Ruijven, studenten Haagse Hogeschool.
De herkomst van dit stuk is van het Nederlands Tijdschrift voor Voeding en Diëtetiek.
Referenties:
- Norman K, et al. Bioelectrical phase angle and impedance vector analysis-clinical relevance and applicability of impedance parameters. Clin Nutr. 2012;31(6):854-61
- Buffa R, Mereu E, Comandini O, et al. Bioelectrical impedance vector analysis (BIVA) for the assessment of two-compartment body composition. European Journal of Clinical Nutrition 2014;68:1234-40